Covid aşısı: Bazı yıldız sporcular neden aşı olmak istemiyor?

Tüm dünya Covid aşısı kuralları nedeniyle erkeklerde dünya sıralamasında bir numarada bulunan Sırp tenisçi Novak Djokovic'in gözaltında tutulmasını izlerken; Thiago Monteiro, Avustralya Açık Tenis Turnuvası için antrenmanlarına devam etti.

Dünya sıralamasında 89'uncu sırada bulunan Brezilyalı tenisçi, sadece ilk tur maçlarına katılarak sahibi olacağı 100 bin doları kaçırma riskini göze alamazdı.

Ama Monteiro'nun aşı yaptırmasının nedeni sadece Avusturya'nın çok katı aşı kuralları değildi. Monteiro, BBC'ye yaptığı açıklamada, ''Aşı yaptırmamın Avustralya Açık'la ilgisi yok. Amacım kendimi ve başkalarını korumak'' dedi.

Erkekler tenisçilerin turnuvalarını yöneten Profesyonel Tenisçiler Birliği'ne (ATP) göre 100 üst düzey erkek tenisçinin yüzde 95'i iki doz aşı oldu. Tüm erkek tenisçiler için ise bu oran yüzde 80.

Avustralya Açık Tenis Turnuvası'nın organizatörleri, zorunlu aşı politikasını Ekim 2021'de yürürlüğe koymuştu. Bu karardan önce çift aşısı olan erkek tenisçilerin oranı yüzde 65'ti.

Kadınlar Tenis Birliği'nin (WTA) verilerine göre ise çift aşısı olan kadın tenisçilerin oranı yüzde 80'inin üzerinde.

6 Ocak itibarıyla ilk 100'deki kadın tenisçiler arasında bu oran yüzde 85.

Basketbol, golf ve futbol gibi diğer spor dallarında da Djokovic'inkine benzer örnekler var.

'Sporcular süper insanlar değil'

Peki sağlıklarına çok önem veren seçkin sporcular neden aşı yaptırma konusunda gönülsüz davranıyor?

Monteiro, bu sorunun yanıtını vermekte zorlandığını söylüyor.

Aşı olmamakta direten tenisçilerin adını vermeyen Monteiro, profesyonel sporcuların bilimsel tavsiyeleri sorgulamasını çok şaşırtıcı bulduğunu belirtiyor, ''Gerçekten bunun nedenini bilmiyorum. Ama aşı konusunda ortalıkta dolaşan yanlış bilgilerin etkisinden kaynakladığını düşünüyorum'' diyor.

'Vücutları sporcuların en önemli ticari varlığı'

İngiltere'de Solent Üniversitesi'nden spor psikoloğu Dr. Darren Briton, aşı tereddüdünü anlamak için atletlerin bize kıyasla vücutları konusunda daha titiz olduğu gerçeğini görmek gerektiğini belirtiyor.

Britton, ''Vücutları sporcuların en önemli ticari varlığı. Yanlış bilgilendirilen atletlerden bazıları aşı konusunda tereddüt gösterebilirler'' diyor ve ekliyor:

"Başlangıçta aşının performanslarını etkileyebileceği kaygısı hatta doping testlerinden geçmeyebilecekleri endişesi vardı.''

Novak Djokovic geçen yıl aşıya karşı olduğunu söylemişti.

Britton gibi uzmanlar Djokovic gibi yüksek profilli isimlerin aşıyı sorgulamasının bu duruma katkıda bulunduğunu düşünüyor.

Benzer bir durum Amerikan Ulusal Futbol Ligi'nde (NFL) de söz konusu. NFL oyuncularının yüzde 90'ının iki doz aşı oldukları açıklandı.

Ancak NFL yıldızı Aaron Rodgers tartışmalı bir şekilde Covid-19'a karşı bağışıklık için aşıyı değil alternatif tıbbı benimsedi. Rodgers ayrıca aşılı olduğu konusunda kamuoyuna yanlış bilgi vermekle suçlandı.

Aşı tereddütü İngiliz futbolu için de geçerli. Ligde bazı maçlar, koronavirüs vakaları nedeniyle ertelendi.

Alt liglerin yönetim organı İngiltere Futbol Ligi'nin Aralık'ta yayımladığı bir araştırmaya göre, 72 profesyonel takımdaki futbolcuların dörtte biri aşı olmayı düşünmüyor.

Premier Lig'de ise aşı olmayan futbolcuların oranı yüzde 23.

'Djokovic, aşı karşıtlığının poster çocuğu oldu'

Nottingham Trent Üniversitesi'nden Dr. Gavin Weedon, ''Sporcuları süper insanlar gibi görme eğilimimiz var. Ama bizim gibi onlar da yanlış bilgilere ya da komplo teorilerine maruz kalabiliyorlar'' diyor.

Sporcular arasındaki aşı tereddüdünü araştırmaya yönelik yeni bir programın koordinatörü olan Weedon, sporcuları suçlamamak gerektiğini belirterek ''Novak Djokovic aşı konusunda hiçbir şey söylememiş olsaydı bile yaygın bir aşı tereddüdü yine olacaktı'' diye devam ediyor.

Ancak uzmanlar, üst düzey aşı karşıtlarının, aşılama oranlarını artırmaya çalışan yetkililerin işlerini kolaylaştırmadığı konusunda hemfikir.

Weedon, "Niyeti belki buydu belki değildi ama Djokovic, statüsü ve görüşleri nedeniyle aşı karşıtlığının poster çocuğu oldu'' diyor.

Dr. Darren Britton, sağlık kuruluşları, spor kurumları ve hatta takımların aşı konusunda getirdiği kuralların atletler arasında aşılanma oranlarının yukarı çekilmesine yardımcı olmasına karşın, bunun aynı zamanda atletlerin "aşı elçileri" olmalarına yönelik çabaları baltalayabileceğine dikkat çekiyor:

"Bir şeyi ne kadar zorunlu yaparsanız buna direnen insanların sayısı da o kadar artar. Eğer sporcuların topluma örnek olmalarını istiyorsanız, onları eğitmeye çalışmalısınız.''

Aşı yaptırmamak Thiago Monteiro için bir seçenek değildi.

Annesinin sağlığı iyi olmayan Monteiro'nun ülkesi Brezilya'da Covid bağlantılı ölümlerin sayısı 600 bini geçmiş durumda.

Brezilya sıralamasında bir numarada olan Monteiro, Djokovic'in adını vermeden ''insanların eylemlerinin sonuçlarını düşünmesi" gerektiğini söylüyor:

"Aşıların hayat kurtardığı kanıtlanmış olmasına rağmen, insanların aşı konusunda kendi görüşleri olabilir. Ama dünyadaki birçok insanın bize baktığını biliyorum. Eğer gerçekten onları etkileme gücümüz varsa bu gücü iyi yönde kullanalım.''